■ ফেচবুক, ইনষ্টাগ্ৰাম, হোৱাটছএপ কিয় এনে হৈছিল? কি জনা যায় এই বিষয়ে…
● আউটেজ বা প্ৰভাৱিত ব্যৱহাৰকাৰীৰ সংখ্যাৰ বিষয়ে বিৱৰণ প্ৰকাশ কৰা হোৱা নাই। বিদায়ী ফেচবুকৰ মুখ্য প্ৰযুক্তি বিষয়া মাইক শ্ৰোফাৰে ‘নেটৱৰ্কিং সমস্যা’ক দোষাৰোপ।
ফেচবুক, ইনষ্টাগ্ৰাম আৰু হোৱাটছএপে সোমবাৰে সন্ধিয়া হঠাতে কাম কৰা নাছিল। ফেচবুকৰ অধীনত ৩ টা সামাজিক মাধ্যম ৰৈ গৈছিল বিশ্বজুৰি। ৬ ঘণ্টাতকৈও অধিক সময় ধৰি স্থগিত হৈ আছিল। শেহতীয়াকৈ এইয়া আটাইতকৈ ডাঙৰ আউটেজ। বিশ্বব্যাপী ১.০৬ কোটি ব্যৱহাৰকাৰী এই সমস্যাটো দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছিল।
ফেচবুকৰ শ্বেয়াৰৰ মূল্য সোমবাৰে ৪.৯ শতাংশ হ্ৰাস পাইছিল। যিটো যোৱা বছৰৰ নৱেম্বৰৰ পৰা তেওঁলোকৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ দৈনিক পতন বুলিব পাৰি। ষ্টেণ্ডাৰ্ড মিডিয়া ইণ্ডেক্স নামৰ এটা বিজ্ঞাপন পৰিমাপকাৰী কোম্পানীৰ মতে, ফেচবুকে এই আউটেজ বা বিভ্ৰাটৰ সময়ত প্ৰতি ঘণ্টাত প্ৰায় ৫৪৫,৫০০ ডলাৰ বিজ্ঞাপন ৰাজহ হেৰুৱাইছিল। ফেচবুকৰ কিছুমান আভ্যন্তৰীণ এপ্লিকেচন, কোম্পানীৰ নিজা ইমেইল প্ৰণালীকে ধৰি, সকলো এই সমস্যাটো প্ৰভাৱিত হৈছিল।
ফেচবুকে প্ৰথমতে আউটেজ বা বিভ্ৰাটৰ কাৰণ নিৰ্দিষ্ট কৰা নাছিল। তেওঁলোকে কেৱল কৈছে, ‘কিছুমান ব্যৱহাৰকাৰীয়ে প্ৰৱেশ কৰাত সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছে। একে সময়তে, কোৱা হৈছিল যে প্ৰৱেশাধিকাৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম চলি আছে। কিন্তু কোম্পানীটোৱে পিছত এই সন্দৰ্ভত এটা বিবৃতি প্ৰকাশ কৰিছিল।
■ ফেচবুকৰ বিবৃতিটোৱে কি কৈছিল?
কোম্পানীটোৱে কৈছিল যে ‘কনফিগাৰেচন চেঞ্জ ত্ৰুটি’ (faulty configuration change) এই পৰিস্থিতিটোৰ বাবে দায়বদ্ধ। সামাজিক মাধ্যমৰ দুৱেল ব্লগ পোষ্টত এইটো উল্লেখ কৰিছে। ফেচবুকে কোৱা নাছিল যে কোনে কনফিগাৰেচন টো বনাইছিল বা এইটো পূৰ্ব পৰিকল্পিত আছিল নে নাই। আমাৰ ইঞ্জিনীয়াৰ টিমে জানিব পাৰিছে যে ৰাউটাৰৰ কনফিগাৰেচন পৰিৱৰ্তনৰ ত্ৰুটিৰ ফলত আমাৰ ডাটা কেন্দ্ৰসমূহৰ মাজত নেটৱৰ্ক ট্ৰেফিকসমন্বয়ত সমস্যা হৈছিল। ই সংযোগ ব্যাহত কৰে। নেটৱৰ্ক ট্ৰেফিকৰ এই ব্যাঘাতটোৱে আমাৰ ডাটা কেন্দ্ৰসমূহৰ সংযোগ স্লটৰ পথৰ মাজত এক ব্যাপক প্ৰভাৱ পেলাইছে। যাৰ ফলশ্ৰুতিত বাবে আমাৰ সেৱাসমূহ বন্ধ হৈ গৈছে।
ৰয়টাৰে কেইবাজনো ফেচবুক কৰ্মীক প্ৰশ্ন কৰিছিল যিয়ে নাম ল’বলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল। তেওঁলোকে কৈছিল যে এই বিভ্ৰাট সম্ভৱতঃ ইণ্টাৰনেট ডমেইনৰ আভ্যন্তৰীণ ৰাউটিং ফলত হৈছিল। তেওঁলোকে কৈছিল যে আভ্যন্তৰীণ যোগাযোগ সঁজুলি আৰু আন কিছুমান ক্ষেত্ৰত সমস্যা আছে। কেইবাজনো নিৰাপত্তা বিশেষজ্ঞৰ মতে, ফেচবুক, হোৱাটছএপ আৰু ইনষ্টাগ্ৰামৰ ব্যাঘাত এটা আভ্যন্তৰীণ ত্ৰুটি। হাৰ্ভাৰ্ডৰ বাৰ্কমেন ক্লেইন চেণ্টাৰ ফৰ ইণ্টাৰনেট এণ্ড চছাইটিৰ সঞ্চালক জনাথন জিট্ৰেইনে টুইট কৰিছে, ‘ফেচবুকে গাড়ীত চাবি এৰি দুৱাৰখন বন্ধ কৰি দিছে!’
ক্লাউডফ্লেয়াৰৰ চিটিঅ’ জন গ্ৰাহাম-কামিংয়ে কয়, ‘ফেচবুকৰ বিভ্ৰান্তি DNS-(Domain Name Server) ডিএনএছৰ বাবে। কিন্তু এই সমস্যাৰ লক্ষণ, ‘সাইবাৰ থ্রেট বিশেষজ্ঞ ট্রয় মুৰুছাক কৈছে, “ফেচবুকে সম্ভৱতঃ তেওঁলোকৰ ৰাউটাৰবোৰত কিবা কৰিছিল,” এই ৰাউটাৰবোৰে ফেচবুক নেটৱৰ্কক বাকী ইণ্টাৰনেটৰ সৈতে সংযোগ কৰে। ‘
